آسیب جدی سازه گوش عظیم زمین به کار آن سرانجام داد - هدا بلاگ

در حالی که دانشمندان پس از آسیب دیدن یکی از کابل های پشتیبانی سازه علمی 900 تنی معلق روی دیش 305 متری تلسکوپ آرسیبو (Arecibo)، در انتظار نتیجه آنالیز ها درباره سرنوشت این رصدخانه شاخص بودند، حالا با آسیب بیشتر و خبر تعطیلی کامل این رصدخانه غافلگیر شدند.

پاره شدن کابل های تلسکوپ

در ماه آگوست (مرداد) یکی از کابل های این رادیوتلسکوپ شد، اما مهندسان با ارزیابی شرایط، آن را پایدار ارزیابی کردند. اما در هفته های گذشته یک کابل دوم هم به شکلی غیرمنتظره پاره شد و سرنوشت این رصدخانه را بسیار خطرناک تر کرد. پس از در نظر دریافت سه گزارش مهندسی جداگانه، بنیاد ملی علوم که مالک این رصدخانه است، اعلام نمود که این مرکز به اندازه کافی ناپایدار است و راهی برای ترمیم خسارت وجود ندارد که پرسنل را در معرض خطر بی مورد قرار دهد.

شان جونز (Sean Jones) ، دستیار اداره علوم ریاضی و فیزیکی بنیاد ملی علوم در یک کنفرانس خبری گفت: هدف ما یافتن راهی برای حفظ تلسکوپ بدون به خطر انداختن امنیت کسی بوده است. با این حال، پس از دریافت و آنالیز ارزیابی های مهندسی، هیچ راهی نیافتیم که به ما اجازه دهد با خیال راحت ترمیم تلسکوپ را انجام دهیم. هر تأخیری در تصمیم گیری، کل مرکز را در معرض خطر سقوط غیرقابل کنترل قرار می دهد، و افراد و تأسیسات دیگر را بی مورد را به خطر می اندازد.

رالف گائوم (Ralph Gaume) مدیر بخش علوم نجوم NSF هم اظهار داشت: در حال حاضر این تلسکوپ در معرض خطر جدی سقوط غیرمنتظره و کنترل نشده واقع شده است. طبق ارزیابی های مهندسی، حتی کوشش برای تثبیت یا آزمایش کابل ها می تواند منجر به تسریع یک خرابی فاجعه بار گردد. مهندسان نمی توانند حاشیه ایمنی سازه را به ما بگویند، اما توصیه نموده اند که سازه در آینده نزدیک خودبه خود فرو خواهد ریخت.

اگرچه بنیاد ملی علوم، پیوندی نزدیک تر با تلسکوپ آرسیبو دارد، اما ناسا هم در حال حاضر حدود یک سوم هزینه های عملیاتی این رصدخانه را برای تأمین بودجه رصدهای راداری سیاره ای، به ویژه سیارک های نزدیک به زمین فراهم می نماید. نمایندگان ناسا در بیانیه ای نوشتند: در حالی که ناسا مستقیما در تحقیق در خصوص آنچه منجر به خسارت رصدخانه در ماه آگوست شده بود، مشارکت نداشته است اما بنیاد ملی علوم با ادامه تحقیقات خود با نهادهای مرتبط ازجمله ناسا ارتباط برقرار کرد. ناسا به تصمیم بنیاد ملی علوم درخصوص رعایت ایمنی کسانی که در این رصدخانه تاریخی کار می نمایند، از آن بازدید می نمایند و یا در آن مطالعه می نمایند، بیش از هر چیز دیگری احترام می گذارد.

• بزرگ ترین تلسکوپ دنیا با قطر نیم کیلومتر

نگرانی های ایمنی سازه

مقامات بنیاد ملی علوم تأکید کردند که این تصمیم بر اساس اولویت بندی ایمنی گرفته شده است و نه نگاه به کار علمی گسترده ای که آرسیبو طی دهه های گذشته انجام داده است یا می تواند در آینده هم ادامه دهد و داده های علمی احتمالی که با آن از دست خواهد رفت. گائوم در این زمینه تأکید کرد: این تصمیم هیچ ارتباطی با شایستگی های علمی رصدخانه آرسیبو ندارد. این صرفا یک ملاحظه نیست بلکه همه چیز درباره ایمنی است.

گائوم همچنین اعلام نمود که این آژانس به همکاری با دانشمندانی که قصد داشتند از تلسکوپ آرسیبو و دیگر تأسیسات آن استفاده نمایند، همکاری خواهد نمود تا پروژه های تحقیقاتی برنامه ریزی شده را به هر کجا که امکان باشد جابه جا کند. اگرچه، این یک مرکز بی نظیر بود، به ویزه با قابلیت راداری آن، که به شدت برای مطالعه سیارک های نزدیک به زمین و دیگر اجرام منظومه شمسی مورد استفاده نهاده شد.

بعضی از ابزارهای علمی از تلسکوپ آرسیبو منتقل می شوند و بعضی دیگر باقی می مانند. این را گائوم اعلام نمود و مقامات این رصدخانه همچنین تأکید کردند که اگر بتوانند تلسکوپ را به روشی کنترل شده از رده خارج نمایند، دیگر دارایی های رصدخانه آرسیبو، در درجه اول، مرکز بازدیدنمایندگان، ابزار علوم جوی در محدوده و یک ابزار جوی دوم در جزیره همسایه کولبرا (Culebra) نجات خواهد یافت.

سقوط، تهدیدی برای از رده خارج کردن

هر دو کابل خراب در آرسیبو به برج پشتیبانی یکسانی متصل بودند. یک تحلیل مهندسی که پس از خرابی کابل دوم در ماه نوامبر (آبان) انجام شد، نشان داد که اگر یک کابل دیگر روی برج 4 از بین برود، سکوی علمی بر روی دیش سقوط خواهد نمود و احتمالا باعث سرنگونی برج ها خواهد شد. از آنجا که سیستم پشتیبانی کابلی هم اکنون بسیار شنماینده است، مهندسان هیچ راهی برای ارزیابی ایمن شرایط با جزئیات بیشتر، که موجب ثبات کمتر آن می گردد نداشتند.

چیزی که ما با آن روبه رو شده ایم سازه ای است که حاشیه ایمنی آن را نمی دانیم، هر نوع رویکرد مهندسی برای درک بهتر این حاشیه ایمنی، خطر قابل توجهی را دربر می گیرد و به نظر می رسد که کوشش مهندسی برای تعمیر سازه بسیار ناامن باشد.

این بدان معناست که شرایط سازه به اندازه ناپایدار است که بنیاد ملی علوم نمی تواند تضمین کند که تلسکوپ به صورت کنترل شده از رده خارج گردد. گائوم و اشلی زاودرر (Ashley Zauderer) مدیر برنامه رصدخانه آرسیبو اعلام نمودند که این آژانس مهندسانی را استخدام نموده است تا طرحی را برای از کارافتادگی کنترل شده ارائه دهند. طرحی که به گفته آن ها شکل گیری و کسب تأییدیه های لازم برای آن چند هفته طول خواهد کشید.

روش ایمن برای از رده خارج کردن

مدیران این رصدخانه فعلا ارائه ایده های موجود درباره از رده خارج کردن رصدخانه خودداری کردند اما اشاره ای به پتانسیل مورد نظر برای استفاده از بالگردها یا مواد منفجره داشتند.

گزارشی مهندسی تجزیه وتحلیل تلسکوپ آرسیبو پس از خرابی دوم کمی جزئیات بیشتری در خصوص سرنوشت این تأسیسات تاریخی ارائه می دهد. جان آبروزو (John Abruzzo) مدیر عامل شرکت مهندسی سازه تورنتون توماستی (Thornton Tomasetti) نوشت: ما معتقدیم که اگر این سازه دست نخورده باقی بماند، در آینده نزدیک فرو خواهد ریخت. اما یک تخریب کنترل شده و طراحی شده با ترتیب خاص سقوط که با استفاده از مواد منفجره معین و اجرا می گردد، عدم اطمینان و خطر همراه با سقوط را کاهش می دهد.

شدت اوضاع، هم از این واقعیت ناشی می گردد که دو کابل از بین رفته اند و هم اینکه سه مشاور مهندسی جداگانه در پی خرابی دوم غافلگیر شدند. گائوم درباره کابل های اصلی بعد از خرابی ماه آگوست (مرداد) گفت: سه شرکت خبره ای که با ما همکاری کردند هیچ افزایش خسارت یا مسئله ای ایجاد نکردند.

زودرر نیز اضافه نمود: واقعا جای تأسف است که این کابل اصلی پیش از اینکه فرصتی برای پایدار کردن شرایط داشته باشیم، خراب شد.

به گفته مقامات بنیاد ملی علوم هم اکنون اولویت بر روی از رده خارج کردن ایمن دیش رادیو و محافظت از بیشتر تأسیسات دیگر در محل رصدخانه است. اما در عین حال تأکید کردند که رصدخانه آرسیبو را به طور کلی از رده خارج نمی نمایند. آن ها اهمیت این تأسیسات تاریخی موجود در پورتوریکو (Puerto Rico) را درک می نمایند و قصد دارند در بلندمدت، از آینده این مجموعه و داده های علمی که برای دهه ها شکل داده است، مطمئن باشند.

زاودرر اظهار داشت: درحالی که ما در حال بحث درباره از رده خارج کردن سازه ای ساخته شده از فولاد و کابل های گوناگون هستیم، اما ایده های افراد همچنان باقی است. این ایده کاوش است که به شروع ساخت وساز می انجامد، این اشتیاق افرادی است که در رصدخانه کار می نمایند… ادامه کاوش و یادگیری که قلب و روح واقعی آرسیبو است.

این تلسکوپ نیست که قلب و روح این کاوش هاست، بلکه مردم هستند.

عکس کاور: تلسکوپ رادیویی بزرگ آرسیبو با داده های علمی بسیار، حالا با توجه به آسیب جدی از رده خارج می گردد.

منابع: Space, Sky&Telescope

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.